Był marzec 1945 roku. Niemiecka III Rzesza chyliła się ku upadkowi. Festung Breslau dogorywała, choć wojskowy komendant miasta wydał rozkaz obrony do ostatniego żołnierza. Hitlerowcy starali się zniszczyć i wywieźć wszystko ponieważ wiedzieli, że miasto nie wróci pod ich panowanie. Dlatego przygotowali do wywozu złoto wrocławskich banków, depozyty ludności cywilnej oraz akta SS, Gestapo i policji, świadczące o zbrodniach na więźniach i jeńcach wojennych...

Na obecnej stacji Wrocław Główny stał pociąg zestawiony z 10 wagonów krytych, 2 parowozów serii BR oraz 2 platform, na których były ustawione szybkostrzelne działka przeciwlotnicze. W powietrzu bowiem panowały radzieckie Jaki 9 i Iliuszyny 2, które stacjonowały na autostradzie pod Wrocławiem. Niemieckie samoloty już nie startowały. Do Messerschmittów i Focke-Wulfów brakowało paliwa. Pociąg po załadunku późnym wieczorem ruszył w kierunku Jeleniej Góry. Nad bezpiecznym przejazdem pociągu przez uśpione wioski i miasteczka czuwał oddział SS jadący w jednym z wagonów. Po północy pociąg minął uśpioną Jaworzynę Śląską i jechał dalej w kierunku Świebodzic. Dyżurny ruchu stacji Freiburg (Świebodzice) zgłosił odjazd dyżurnemu stacji Nieder-Salzbrunn (Wałbrzych Szczawienko). Zrobił to przepisowo i służbowo, bo za nim stał SS-man z pistoletem. Jednak do stacji Szczawienko pociąg nigdy nie przybył...

Tunel był oświetlony mdłymi lampami. Pracowała nocna zmiana więźniów przywiezionych z obozu Auschwitz-Birkenau oraz Gross-Rosen. W świetle lamp wyglądali jak upiory. W tunelu mieściła się jakby mała stacja kolejowa z trzema torami. Na dwóch z nich stały wagony które rozładowywali zmęczeni, głodni i chorzy więźniowie. Trzeci tor był pusty. Potężne wentylatory tłoczyły świeże powietrze wraz z zapachem igliwia, gór i wolności, której tak bardzo pragnęli więźniowie doczekać. Wtem, przy wejściu zaczął się dziwny ruch. Stalowo-betonowe, grube wrota przesunęły się na wózkach,odsłaniając stojący za nimi pociąg. Więźniowie zmartwili się, że będą musieli pozostać na następną zmianę do pomocy kolegom. Pociąg powoli wjechał do środka. Wyglądał dziwnie - dwa parowozy wciągnęły 10 wagonów krytych i 2 platformy z działkami. Na szczekliwy rozkaz komandofuhrera więźniowie przystąpili do rozładunku wagonów. Ładunek składał się z małych, smołowanych skrzynek metalowych z napisem Reichsbank. Skrzynki zostały umieszczone w niszach, wcześniej wykutych w skale. Po wyładunku nakazano odpoczynek. Nikt nie zauważył jak skład pociągu opuścili żołnierze i obsługa. Nagle zawirował cały świat, pogasły światła. Od sufitu i ścian, pod wpływem wybuchów oderwały się wielotonowe bloki skalne. Po paru minutach nastąpiła cisza. Słychać było tylko szemrzącą wodę...

Było piękne i upalne lato. Żar lał się z nieba. Codziennie jako toromistrz sprawdzałem tory szlaku Wałbrzych Szczawienko-Świebodzice, czy od wysokich temperatur nie ma gdzieś tak groźnego dla pociągów wyboczenia toru. Szedłem torem nr 1 w kierunku posterunku odstępowego Lubiechów, jak nakazywał regulamin. Cieszyłem się, że na posterunku zmyję upał zimną wodą. Wtem z lewej strony toru, nad drzewami, nadleciał samolot sportowy. Zerknąłem w górę i zauważyłem ciekawe zjawisko. Na drzewach zwieszały się resztki siatki maskujące z igelitowymi listkami. Pod drzewami sączyła się woda, obok wąska ścieżynka leśna. W wodzie zauważyłem resztki rozjazdu i dalej toru, który był ułożony na betonowych podkładach na głębokości około 30cm. Szyny i podkłady były nasmołowane, więc niewidoczne z góry. Po dojściu do posterunku ruchu zapytałem pracującego tam kolegę czy wie coś na ten temat. On odpowiedział, że tor prowadził do podziemi zamku Książ, gdzie był jakiś tunel. Jego ojciec przed śmiercią wyznał mu to zaznaczając aby nigdy tą sprawą się nie interesował, ponieważ życie ma się jedno.

Od tej pory minęło dużo czasu i natura sama zatarła blizny zła i zbrodni. W zawalisku spoczywają szczątki bezimiennych ofiar hitlerowskiej przemocy. Niech pamięć o nich nigdy nie przeminie. A czas leczy rany...

Zbigniew Szałkiewicz (2013 r.)